Deri më 31 Dhjetor të këtij viti qeveria duhet të dalë me një vendim mbi politikën e çmimit të energjisë elektrike për tri vitet që vijnë. Procedura e do, që disa institucione shtetërore të lidhura me sektorin, të bëjnë propozimet e tyre deri në këtë datë dhe më pas të bëhet vendimarrja përfundimtare.
Duket se OST-ja dhe KESH-i, që janë dy institucione që do bëjnë sugjerimet përkatëse, njësoj si tri vite më parë do të sugjerojnë rritjen e çmimit të energjisë. Qeveria zyrtarisht e ka lënë të hapur debatin pasi nuk prononcohet pa marrë zyrtarisht propozimet nga këto institucione. Në një farë mënyre qeveria është duke thënë: “Të shohim, nuk i dihet”
Por nëse qeveria mund të mos jetë ende e qartë se çfarë do bëjë me çmimin e energjisë, Instituti i Statistikave, na ka ofruar një panoramë të qartë mbi atë që është bërë në një vit qeverisje me këtë sektor strategjik. Ky raport i INSTAT-it sugjeron se qeveria Rama ka dështuar me problemin kyç të këtij sektori në Shqipëri: Humbjet në Rrjet.
Figura më poshtë është një diagramë e publikuar nga Instituti i Statistikave, INSTAT:
Tabelë e gjeneruar nga INSTAT
Tabela është një krahasim që i bëhet nivelit të humbjeve në rrjet, që prej vitit 2012, ku çdo kolonë vertikale përfaqëson një 6-mujor. Sipas shifrave zyrtare të INSTAT-it, qeveria socialiste e Edi Ramës, Ministria e Energjisë dhe Industrisë, në 6 mujorin e parë të këtij viti, ka pasur thuajse të njëjtën humbje në rrjet me 6-mujorin e parë të vitit 2013, të qeverisë Berisha. Nga kryeministri Rama dhe nga vetë ministri Gjiknuri, 6 mujori i parë i vitit 2013 është cilësuar si një nga periudhat më të këqija sa i takon sektorit energjitik. Në Shqipëri po trokisnin zgjedhjet e 23 Qershorit dhe qeveria Berisha i kishte ‘lëshuar darët’ duke krijuar një situatë thellësisht abuzive dhe në përmasa serioze të humbjes në rrjet.
Të dhënat teknike sugjerojnë të njëjtën gjë, tabela më poshtë vërteton se humbjet dhe vjedhjet e energjisë elektrike në vitet 2012-2013 kapën nivelet më të larta historike:
Tabelë e gjeneruar nga OpenDataAlbania
Nga ana tjetër raporti i INSTAT-it (lexojeni të plotë këtu) zbulon se ministri Gjiknuri, në 6-muajt e parë të këtij viti, ka mundur të reduktojë humbjet vetëm me 5.2 për qind më tepër se 6-mujori më i keq i Berishës ose e thënë ndryshe, 5 për qind më mirë se 6 mujori më i keq i humbjeve në rrjet në të gjithë historinë e pas vitit 1992 në këtë vend.
Sot niveli i humbjeve në rrjet shkon afro 40 për qind, një sasi gati e barabartë kjo me sasinë e energjisë që Shqipëria importon në sezone me mungesë prodhimi.
Tabelat krahasuese tregojnë se Shqipëria është e pakrahasueshme me ndonjë vend të rajonit, sa i përket nivelit të lartë të humbjeve në rrjet, si në rrjetin e transmetimit por sidomos dhe në rrjetin e shpërndarjes. Çka do të thotë, se zyrtarët shtetërorë, menaxherët e këtij sektori, janë ”de facto” dhe menaxherët më të dështuar në Ballkan për sektorin e energjisë.
Deri më sot, këtë shembje dhe keqmenaxhim të sektorit të energjisë e ka paguar vetëm një pjesë e shqiptarëve, ajo më korrektja. Ndaj dhe në rrethanat kur humbjet mbeten në nivele galopante për shkak të keqmenaxhimit dhe paaftësisë, t’i kërkosh të njëjtës kategori të paguajë dhe pak më shtrenjtë vitin tjetër është marrëzi.
Shifrat e INSTAT-it shfaqen kokëforte, ndaj dhe do ishte e tepërt dhe thjesht ta mendosh (e jo më ta propozosh) se zgjidhja për situatën e krijuar do ishte rëndimi me kosto shtesë i atyre shqiptarëve që paguajnë prej vitesh koston e të tjerëve.
Dikush duhet të bëjë detyrën, të paktën le t’i reduktojë humbjet sa viti më i mirë i qeverisjes së Berishës.