Çështje Gjyqësore dhe Autorë të dënuar për vepra penale lidhur me shkatërrimin e pronës 2005-2015

Open Data Albania po hulumton mbi trendin, vëllimin dhe dinamikën e çështjeve gjyqësore për veprat penale që përkojnë me Shkatërrim Prone nenet 150 deri 162 Kodi Penal. Këto vepra janë parashikuar në Kodin Penal si seksioni i tretë i Kreut me titull Vepra Penale kundër Pasurisë dhe në Sferën Ekonomike. Hulumtimi bazohet në të dhëna të Vjetarëve Statistikorë të Ministrisë së Drejtësisë për dhjetëvjeçarin 2005-2015.

Shkatërrimi i pronës konsiston në dëmtimin fizik të një objekti të caktuar që është në pronësi të  një personi fizik ose juridik. Shkatërrimi realizohet me mjete dhe mënyra të ndryshme.

Në harkun kohor 2005-2015, për vepra penale Shkatërrim Prone janë konkretizuar 1 257 çështje penale dhe rezultojnë 1 367 persona të dënuar.

Kodi penal parashikon trembëdhjetë nene që lidhen me veprën penale të shkatërrimit të pronës. Nenet janë strukturuar sipas llojit të pronës që pëson veprimin e shkatërrimit dhe sipas mjeteve që përdoren për të vepruar. Numrin më të lartë të rasteve e shënojnë shkatërrimet e thjeshta të pronës të parashikuara këto në nenin 150. Mesatarisht, çdo vit në gjykatat shqiptare janë proceduar për këtë nen, Shkatërrim Prone 57 çështje gjyqësore dhe janë regjistruar 65 të dënuar. Në vitin 2013 është shënuar numri më i lartë i çështjeve gjyqësore për vepra penale Shkatërrim Prone (neni 150). Ky vit shënon 170 çështje dhe 169 autorë.

Vepra penale, e cila kanë pasur më pak praktikë gjyqësore në vitet 2005-2015, për këtë grup seksion, është Përplasja e Mjeteve të Transportit Masiv e parashikuar nga neni 162 me vetëm 1 çështje gjyqësore. Gjithmonë e më shumë demi material dhe shkatërrimi i konstatuar gjatë aksidenteve të transportit, konsiderohet si një cështje që zgjidhjet përmes negocimit dhe dëmshpërblimit mes palëve,  pa proceduar me ndëshkime dhe sanksione përmes gjykatave penale.

 Tek ky seksion bën pjesë edhe vepra penale e Shkatërrimit të Rrjetit të Ujësjellësit, neni 159, vepër që dy vitet e fundit 2014 dhe 2015 ka shënuar numër në rritje çështjesh dhe autorësh. Në dhjetë vite për veprën penale të Shkatërrimi të Rrjetit të Ujësjellësit janë shënuar në total 191 çështje gjyqësore me 207 autorë të dënuar.

^{Burimi:Vjetarë Statistikorë të MD
Komentet dhe analiza: ODA}

Gjithashtu në rritje është edhe vepra penale e Shkatërrimit të Pronës nga Pakujdesia. Për këtë vepër penale janë dënuar në dhjetë vite 61 autorë.

^{Burimi:Vjetarë Statistikorë të MD
Komentet dhe analiza: ODA}

Po tek ky seksion veprash penale bëjnë pjesë edhe krime me pasoja dhe rrezikshmëri të lartë si Shkatërrimi i Pronës me Eksploziv. Në dhjetë vitet e fundit për Shkatërrimin e Pronës me Eksploziv janë shënuar 28 çështje gjyqësore dhe 41 autorë.

Sipas çështjeve gjyqësore të procedura, rezulton edhe një vepër tjetër penale e cila vijon të paraqesë rrezikshmëri për pronën. Konkretisht Shkatërrimi i Pronës përmes Zjarr vënies ka shënuar 234 në dhjetë vite. Tek ky grup seksion veprash penale janë parashikuar edhe nene për Shkatërrimin e veprave kulturore, shkathim i rrugëve, rrjetit elektrik apo shkatërrimi përmes përmbytjes.

^{Burimi:Vjetarë Statistikorë të MD
Komentet dhe analiza: ODA}