Dëmi ekonomik në fushën e prokurimeve publike gjatë viteve 2008-2012

Prokurimet publike kanë qenë në mënyrë konstante një ndër sektorët më problematik në dëmin ekonomik që është shkaktuar ndaj Buxhetit të Shtetit. Ai vjen si pasojë e abuzimeve në llogaritjen e vlerës së kontratës, paraqitjen dhe pranimin e ofertave, sigurimin e vlefshmërisë së ofertave, hapjen dhe shqyrtimin e ofertave të paraqitura në konkurrim, arkivimin e dosjeve për tenderat e zhvilluar, zbatimin e kontratave nga kontraktorët në përputhje me kushtet e përgjithshme, etj.

Open Data Albania ka kryer një hulumtim mbi dëmin ekonomik të raportuar në vitet 2008-2012 për këtë sektor nga Kontrolli i Lartë i Shtetit.

Sikurse mund të shikohet edhe nga grafiku, periudha e marrë në shqyrtim mund të ndahet në dy pjesë. Në pjesën e parë, vitet 2008-2010, vihet re tendenca në rënie e dëmit ekonomik në fushën e prokurimeve publike, e ndihmuar ndër të tjera edhe nga hyrja në fuqi e prokurimit publik elektronik që prej janarit, 2009. Kështu, në vitin 2009, dëmi ekonomik në prokurime ishte rreth 44% më i ulët se sa në 2008-n dhe në 2010-n, kjo rënie u thellua akoma më shumë duke rezultuar pothuajse sa ¼ e dëmit të raportuar për vitin 2008.

Në ndryshim nga pritshmëritë për një rënie të mëtejshme të dëmit në këtë fushë për shkak të prokurimit elektronik, vitet 2011-2012 rezultuan me tendencë rritëse. Interesante për vitin 2011 është se pjesa më e madhe e dëmit në prokurime është shkaktuar nga njësitë e pushtetit vendor. Rreth 68% ishte dëmi i konstatuar prej tyre kundrejt dëmit total në prokurime, ndër të cilat spikasin Bashkia Tiranë me 30.4 milionë lekë dhe Bashkia Durrës me 22.39 milionë lekë.

Për vitin 2012, dëmi në prokurime arriti në 444,5 milionë lekë, duke shënuar një nivel gati 2-herë më të lartë se në 2011-n dhe për të arritur pikun që prej vitit 2008. Rreth 50% e dëmit apo 225,6 milionë lekë, i përkisnin Ministrisë së Brendshme, ndërkohë që menjëherë pas saj vjen KESH sh.a., i cili ka shkaktuar një dëm rreth 54,7 milionë lekë apo 12% kundrejt dëmit total.

Dëmi në fushën e prokurimeve, në raport me dëmin total ekonomik si dhe me Shpenzimet Totale të Buxhetit dhe PBB-në për vitet 2008-2012 paraqitet si më poshtë: